Martini

Het lijkt een ogenschijnlijk simpel drankje. Gin (of wodka) en vermout, hoe moeilijk kan het zijn? Fout. Een perfecte martini ‘stirren’ voor een gast (of jezelf) is een kunst. Wil de gast hem naked, bone dry, dry, wet, 50/50 of dirty? Met wodka of met gin? En met welk merk? De martini is een kunst van subtiliteit, een kunst van de ultieme vermenging van de ingrediënten, van de juiste koeling en versmelting van het ijs. En de kunst van het aanvoelen van de smaak van je gast.

Nog even voor de leken onder ons: Martini & Rossi, in de volksmond ‘Martini’, is vermout. De martini is een cocktail. Een van die ingrediënten is inderdaad droge, witte vermout. Een regelrechte relatie tussen de twee martini’s is nooit echt aangetoond.

Over het ontstaan van de martini kunnen cocktailgeeks avondenlang verhit debatteren. Zoals vele legendarische cocktails is de martini omgeven door een hoop speculatie. Vandaag de dag verstaan we onder een martini meestal een dry martini met veel gin en een beetje vermout, erg droog en erg sterk dus. Dit is ooit wel anders geweest.

Aannemelijk is dat de martini is geëvolueerd vanuit de Manhattan en zijn voorvader de Martinez. Dit was een cocktail met jenever of Old Tom gin, zoete rode vermout, curaçao-likeur of Maraschino-likeur en orange bitters. De oplettende lezer merkt terecht een ferme dosis Hollandse invloed op in deze historie.

De Curaçao-likeur vervloog met de jaren uit het Dry Martini-recept, doch bleven de orange bitters nog jaren hangen. De verhouding vermout in de cocktail bleef aanzienlijk tot aan de tweede wereldoorlog. Na die tijd werd de martini almaar droger (dus minder vermout) en in de jaren 50 van vorige eeuw kwam wodka in de mode in de Verenigde Staten. Vodka martini’s werden geboren. Kurkdroge martini’s, met enorme proporties wodka of gin en weinig of maar een suggestie van vermout werden de mode. Inmiddels worden vermout en hun karakter weer gewaardeerd en omarmt door bartenders wereldwijd, en is vermout weer een belangrijk bestanddeel van een (dry) martini geworden. Shaken or stirred? Misschien wel de bekendste vraag omtrent cocktails in de wereld. En de meest onnozele... Een martini moet altijd gestirred, geroerd in goed Nederlands, worden. Als je een martini shaket, heet hij een Bradford. Los daarvan verwaterd de martini als een malle door hem te shaken, en vertroebeld deze door de luchtbelletjes die ontstaan in de shaker. Lichter in alcohol wordt hij wel, dat is waar.

Eind jaren 80/90 kwamen fruitige cocktails, grotendeels op basis van wodka wereldwijd in opkomst. Omdat deze geserveerd werden in martini-glazen (met een v-vorm) kregen deze al snel de naam martini. Dat is prima, maar weet dat een Espresso Martini of een Strawberry Martini niets met de originele martini-cocktail te maken hebben.