Sauternes

Sauternes is een exclusieve Franse dessertwijn. Tegelijkertijd is het de bekendste zoete wijn afkomstig uit Bordeaux en misschien wel de bekendste dessertwijn ter wereld. De druiven ondergaan tijdens de rijping een ingewikkeld en zeldzaam proces, genaamd edele rotting. Er vindt zeer selectieve, handmatige oogst plaats. Het resultaat? Een weelderig zoete wijn.

SAUTERNES IN HET KORT

Komt uit: Frankrijk
Streek: Bordeaux, in het zuidwesten van Frankrijk
Regio: Gebied ten zuiden van de stad Bordeaux, langs de rivier de Garonne
Druif: Voornamelijk sémillon, aangevuld met sauvignon blanc en muscadelle
Alcoholpercentage: Meestal tussen de 13% en 14%
Exclusief: Sauternes is wereldberoemd om zijn rijke, edelzoete witte wijnen. Door de invloed van ‘noble rot’ (botrytis) worden de druiven ingedroogd, wat zorgt voor geconcentreerde smaken van honing, abrikoos en gekonfijt fruit
Prijzen: Variëren van €20 tot ruim boven de €100 per fles, vooral bij topchâteaux zoals Château d’Yquem

GESCHIEDENIS

De wijnproductie in Sauternes gaat terug tot de Romeinse tijd, maar de regio verwierf pas echte faam in de 18e eeuw. Toen ontdekte men dat edele rotting (botrytis cinerea) de druiven deed indrogen en geconcentreerde, zoete wijnen opleverde met een intense smaak. In de 19e eeuw werd Sauternes geliefd bij Europese hoven, en het prestigieuze Château d’Yquem kreeg zelfs als enige een aparte Premier Cru Supérieur-status tijdens de Bordeaux-classificatie van 1855. Tot op de dag van vandaag blijft Sauternes synoniem voor luxe dessertwijn, met een ambachtelijke oogst waarbij druiven met de hand in meerdere rondes worden geplukt.

HET SAUTERNES GEBIED

Sauternes wijnen verdienen hun exclusieve titel alleen als ze daadwerkelijk uit het wijnbouwgebied Sauternes komen in de Bordeaux, Frankrijk. Het Sauternesgebied ligt ten zuiden van Graves en ligt direct aan een rivier. Deze rivier zorgt regelmatig voor mistvorming. Dit is belangrijk in het maakproces van Sauternes wijn. 

EDELE ROTTING ZORGT VOOR DE BIJZONDERE SMAAK VAN SAUTERNES

Als er in de ochtend mist ontstaat, gevolgd door warme zonnige dagen, kan Botrytis ontstaan. Dit is de term voor edele rot. Simpel gezegd groeit er tijdens dat proces een schimmel op een druif. Deze zorgt ervoor dat al het vocht verdampt, waarna de druiven uitdrogen. De druiven zijn daarna bijzonder en zoet van smaak.

SMAAK

De smaak van Sauternes wijn is vol, zacht, zoet en crèmig. Krachtig, maar toch elegant met een uitzonderlijke aromatische afdronk. De smaak wordt beïnvloed door een aantal factoren:

• De sémillondruif geeft Sauternes body en de smaak van tropisch fruit
• De sauvignon blanc zorgt voor het zuurtje, met tonen van grapefruit en limoen
• Verder proef je o.a. honing, gember, zoete abrikozen, butterscotch en karamel

Sauternes heeft een enorm hoog suikergehalte, namelijk 120 tot 220 gram per liter. De zuurgraad van de sauvignon blanc zorgt ervoor dat je de wijn niet als mierzoet ervaart wanneer je deze drinkt. Om het even voor je in perspectief te plaatsen: de meeste droge witte wijnen bevatten slechts 0 tot 10 gram suiker per liter!

SAUTERNES IS LANG HOUDBAAR

Naast de bijzondere smaak, zorgt het rijpingsproces er ook voor dat de wijnen langer houdbaar blijven. Reken sowieso op een houdbaarheidstermijn van 5 jaar. Een goede Sauternes kun je zelfs tot wel 50 jaar (!) bewaren.

SAUTERNES HEEFT EEN KWALITEITSKEURMERK

Sauternes is een wijnregio die valt binnen het AOC: “appellation d'origine contrôlée”. Dit is een Frans overheidskeurmerk dat de kwaliteit van Franse landbouwproducten, zoals wijn en kaas, waarborgt. Om aan het kwaliteitskeurmerk te voldoen en de AOC titel te mogen dragen, zijn er strenge eisen verbonden aan een wijn. Niet iedere wijn kan dus zomaar een Sauternes zijn. Zo wordt een Sauternes wijn alleen in een vijftal 'communes' geproduceerd in de Bordeaux. Daarnaast moeten de druiven ‘edele rotting’ hebben ondergaan en zijn er voorschriften met betrekking tot het gebruik van de druivenrassen.

De gebieden waar Sauternes geproduceerd wordt, zijn:

• Sauternes
• Bommes
• Barsac
• Fagues
• Preignac

Sauternes moet daarnaast minimaal 13% alcohol bevatten en een streng proefexamen doorstaan voordat deze wijn de AOC titel krijgt.

WIST JE DIT OVER SAUTERNES?

• Het gebied waar Sauternes geproduceerd wordt, is 4,364 hectares groot.
• Het succes van een echt goede Sauternes hangt af van de wijnmaker: hoe groter de waaghals, hoe beter. Durf je als wijnmaker lang genoeg te wachten met de oogst, dan kan het zijn dat er edele rot optreedt en je de beste oogst krijgt. Wacht je te lang, dan kan je oogst mislukken.
• Sauternes is zeer duur om te maken, omdat: 
• De edele rotting gefaseerd plaatsvindt. De druivenplukkers moeten daarom meerdere keren door de wijngaard om de door edele rot aangetaste druiventrossen te plukken.
• De meeste Sauternes wijnen lang op nieuwe eikenhouten vaten rijpen voordat ze gebotteld worden. En die vaten zijn bijzonder kostbaar.

Op zoek naar een lekker recept?

SAUTERNES EN SPIJS: WAT IS DE BESTE COMBINATIE?

Een glas Sauternes is heerlijk op zichzelf. Wil je jouw glaasje toch combineren met een lekker hapje? Ga dan voor een niet te zoet dessert en zorg ook dat je dessert niet te koud is. Dit verlamt je smaakpapillen, waardoor je minder proeft van je heerlijke glas Sauternes!

Taarten

• Cheesecake (zonder chocolade)
• Taarten op notenbasis, zoals amandel of walnoten
• Citroen- of rodevruchtentaarten

Kaas

• Zachte kazen, zoals brie
• Blauwe kazen, zoals roquefort

Andere klassieke combinaties

• Foie gras met gekarameliseerde ui
• Kreeft

HOU JE VAN SAUTERNES DAN IS DIT OOK EEN WIJN VOOR JOU

Goedkopere dessertwijnen?

Heerlijk natuurlijk, die Sauternes wijnen. Zoek je toch naar een goedkoper alternatief? Probeer dan eens een van deze twee wijnen:

Dessertwijn uit dezelfde streek?

Deze wijn komt uit Monbazillac. Monbazillac bevindt zich naast de Bordeaux, namelijk in de Bergerac. De druiven hebben ook edele rotting ondergaan en zijn vaak goedkoper.

CHÂTEAU D'YCUEM

Château d’Yquem is zonder twijfel de beroemdste zoete wijn ter wereld. Als enige draagt het domein in Sauternes de titel Premier Cru Supérieur, boven alle andere topwijnen in de regio. Ondanks de 113 hectare is de productie beperkt, omdat alleen door botrytis aangetaste druiven met de hand worden geoogst, druif voor druif, in meerdere rondes. Naast de legendarische zoete wijn maakt Yquem ook een zeldzame droge witte: Y d’Yquem.