Sardinië

Een stuk van de westkust van Italië; vandaan ligt het eiland Sardinië;, onder de Italianen beter bekend als Sardegna. Het Italiaanse eiland kent een rijke wijngeschiedenis. Zo hebben meerdere overheersers bijgedragen aan de wijnbouw op het eiland. Hierdoor kent Sardinië een wijncultuur, die anders is dan die op het Italiaanse vasteland. Een aantal inheemse druivensoorten leidt tot de productie van typisch Sardinische wijnen. Wij lichten er een paar voor je uit.

SARDINIË IN HET KORT

• Gebied: ca. 26.000 hectare
• Belangrijkste druivenrassen: Vermentino, Cannonau (Grenache), Carignano, Nuragus
• Smaak: Witte wijnen zijn fris en mineraal, rode wijnen krachtig en kruidig
• Locatie: Eiland in de Middellandse Zee, ten westen van het Italiaanse vasteland
• Klimaat: Mediterraan; veel zon, weinig neerslag, verkoeling door zeewind
• Jaarproductie: Circa 600.000 hectoliter wijn

GESCHIEDENIS

Sardinië heeft een van de oudste wijnbouwtradities van Europa, met wortels die teruggaan tot de Nuraghen-cultuur rond 1500 v.Chr. De Feniciërs en later de Romeinen brachten technieken en druivenrassen mee die de wijnbouw verder ontwikkelden. Door de geïsoleerde ligging bleef Sardinië eeuwenlang trouw aan zijn eigen druivenrassen, wat het eiland vandaag uniek maakt binnen de Italiaanse wijnwereld. Vooral Cannonau, vermoedelijk een van de oudste Grenache-klonen, is diep verweven met de lokale geschiedenis. In de 20e eeuw kreeg Sardinië meer erkenning dankzij modernisering en de focus op kwaliteit boven kwantiteit.

TERROIR

Het terroir van Sardinië is divers en draagt sterk bij aan het unieke karakter van de wijnen. Het eiland heeft een overwegend mediterraan klimaat met warme, droge zomers en milde winters, ideaal voor druiventeelt. De constante zeewind zorgt voor verkoeling en voorkomt schimmelziekten, waardoor chemische bestrijding nauwelijks nodig is. De bodems variëren van graniet en zandsteen tot kalksteen en klei, afhankelijk van de regio, en geven elk hun eigen stempel aan de wijn. Dankzij het heuvelachtige landschap en de afwisseling in hoogte ontstaan er microklimaten die geschikt zijn voor zowel witte als rode druiven.

DRUIVENRASSEN

Sardinië kent een rijk palet aan inheemse druivenrassen, die perfect aangepast zijn aan het lokale klimaat en terroir.

DE CANNONAU DRUIF

In Italië spreken ze niet over de grenache druif maar zeggen ze cannonau. De cannonau is voor de Sardinische wijncultuur één van de belangrijkste druivenrassen. Met deze druif kan de voor Sardinië typische robijnrode wijn worden gemaakt. De DOC wijn ‘Cannonau di Sardegna’ moet volgens de wet gemaakt zijn van ten minste 90% grenache. De cannonau vind je overal op het eiland, maar de meeste wijnen zijn afkomstig vanuit het midden van Sardinië. De cannonau wijnen zijn vaak krachtig en hebben een kruidige en fruitige smaak. Door het vaak meer alcoholrijke en iets kruidiger karakter onderscheidt deze Sardijnse wijn zich van zijn Spaanse en Franse tegenhangers.  

DE VERMENTINO DRUIF

De vermentino druif wordt in de Provence ook wel rolle genoemd. Hij groeit in verschillende Italiaanse wijngebieden zoals Ligurië, Toscane en Sicilië. In Sardinië is het de allerbelangrijkste witte druif. Hij staat over het eiland aangeplant. De druif kan verschillende stijlen wijnen geven: van fruitig en zeer toegankelijk tot vollere, complexere wijn. ‘Vermentino di Gallura’ is de enige DOCG van Sardinië. Dit gebied ligt in het noorden van het eiland en de wijngaarden bevinden zich dichtbij de zee. Hierdoor heeft de vermentino di Sardegna een frisse smaak die goed samengaat bij vis en schelpdieren. Hoe deze druif in Sardinië is gekomen, blijft onbekend. Maar ook de oorsprong van de vermentino druif ligt in Spanje. 

DE MONICA DRUIF

Monica is afgeleid van het woord ‘monnik’. Deze druif werd door de Spaanse bezetters meegenomen naar Sardinië. De druif is nu niet meer te vinden in Spanje, maar op het Italiaanse eiland is de rode wijn onder de locals een favoriet. Men produceert wijn van deze druif met name in het zuiden van Sardinië. De wijn met de beschermde herkomstbenaming DOC ‘Monica di Sardegna’ rondom de haven van Cagliari, is goedkoop en erg populair onder de Sardijnen. 

DE NURAGUS DRUIF 

Deze druifsoort is mogelijk meegenomen door de Feniciërs. Door wie? De Feniciërs waren de inwoners van Fenicië, een land dat nu Libanon is. De nuragus druif vind je terug in het zuiden van Sardinië. De locals drinken graag de witte wijn van deze druif. Het oppervlakte van nuragus wijngaarden is enorm afgenomen. Daardoor is deze wijn geen exportproduct. Mocht je dus een keer op het eiland zijn, vraag dan vooral om een witte wijn van de nuragus druif.  

SUBREGIO'S

Sardinië heeft een aantal opvallende wijngebieden, elk met een eigen karakter:

• Gallura (noordoosten) – Dit is het enige DOCG-gebied van Sardinië, beroemd om Vermentino di Gallura. Hier zorgen granietbodems en zeewind voor frisse, minerale witte wijnen met een aromatisch profiel.
• Cannonau di Sardegna (verspreid over het eiland) – Deze DOC omvat meerdere subzones, waaronder Oliena en Jerzu. Hier komen de krachtigste versies van de Cannonau-druif vandaan.
• Carignano del Sulcis (zuidwesten) – In het warme en winderige Sulcis-gebied gedijt Carignano uitstekend. De wijnen zijn geconcentreerd, vol en zwoel, vaak met een licht zilte ondertoon.
• Vermentino di Sardegna – Deze DOC strekt zich uit over vrijwel het hele eiland en levert toegankelijke, frisse witte wijnen met een mediterrane flair.

WIJNHUIS OP SARDINIË

Naast deze prachtige wijnstreek is er ook een geweldig wijnhuis op Sardinië te vinden.

ARGIOLAS

Het Serdiana landgoed, opgericht sinds 1900, is omringd met een betoverend landschap en bezaaid met belangrijke historische overblijfselen. Het landgoed heeft een oppervlakte van ongeveer 20 hectare in het platteland van Sibiola, in de gemeente Serdiana. Er wordt geteeld met de traditionele druivensoorten. Traditie getrouw gaat de wijngaard over van ouder naar kind. Vandaag de dag wordt de wijngaard door de derde Argiolas generatie, Antonio’s kleinkinderen gerund.