Toscane
Toscane is beroemd om z'n mooie steden, rijke culturele erfgoed en heerlijke eten. Wijnen als Brunello di Montalcino, Chianti en Vino Nobile de Montepulciano komen allemaal uit wijnstreek Toscane. Lees hier alles over Toscaanse wijn!
TOSCANE IN HET KORT
- Gebied: ca. 60.000 hectare
- Druivenrassen: sangiovese (belangrijkste), canaiolo, merlot, cabernet sauvignon, vermentino, trebbiano
- Smaak: Elegant, krachtig, vaak met kruidigheid en rood fruit; witte wijnen zijn fris en bloemig
- Locatie: In het hart van Italië, tussen de Apennijnen en de Tyrreense Zee
- Klimaat: Mediterraan met warme zomers en milde winters, gunstig voor wijnbouw
- Jaarproductie: Ongeveer 2,6 miljoen hectoliter wijn
GESCHIEDENIS
De wijnbouw in Toscane kent een rijke en eeuwenoude traditie die teruggaat tot de tijd van de Etrusken, zo’n 3.000 jaar geleden. Later brachten de Romeinen de wijncultuur verder tot bloei. In de middeleeuwen speelden kloosters en adellijke families een grote rol in het bewaren en ontwikkelen van wijnkennis.
Toscane werd in de 18e eeuw een pionier in kwaliteitswijnbouw, onder andere dankzij de hertog van Toscane die regels opstelde voor de productie van Chianti. In de 20e eeuw kregen ook de zogenaamde Super Tuscans internationale bekendheid—moderne wijnen die buiten de traditionele regels vielen, maar van uitzonderlijke kwaliteit waren. Vandaag is Toscane een van de meest toonaangevende wijnregio’s van Italië én de wereld.
TERROIR
Het terroir van Toscane is buitengewoon gevarieerd en vormt de ruggengraat van de karaktervolle wijnen uit de regio. Het landschap bestaat uit glooiende heuvels, kalkrijke kleigronden, zandsteen en galestro (een brokkelige, schalieachtige bodem), die bijzonder geschikt zijn voor wijnbouw. De hoogteverschillen zorgen voor goede drainage en frisse nachten, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van aroma’s en zuren in de druiven.
Het klimaat is typisch mediterraan, met warme, droge zomers en milde winters. De nabijheid van de Tyrreense Zee zorgt voor verkoelende invloeden, vooral in kustgebieden zoals Bolgheri. Deze combinatie van bodem, ligging en klimaat maakt Toscane uitermate geschikt voor druiven als sangiovese, cabernet sauvignon, merlot en vernaccia, en geeft de wijnen hun kenmerkende balans tussen kracht, elegantie en complexiteit.
DRUIVENRASSEN
Toscane staat vooral bekend om zijn inheemse druivenrassen, aangevuld met internationale variëteiten. Hier zijn de belangrijkste:
- Sangiovese – De absolute ster van Toscane, basis voor beroemde wijnen als Chianti, Brunello di Montalcino en Vino Nobile di Montepulciano. Geeft wijnen met frisse zuren, rood fruit en kruidige tonen.
- Canaiolo – Vaak geblend met sangiovese in Chianti, zorgt voor soepelheid en zachtere tannines.
- Colorino – Een lokale druif die kleur en structuur geeft aan blends.
- Trebbiano Toscano – Witte druif die breed wordt aangeplant, maar vooral voor eenvoudige witte wijnen en Vin Santo wordt gebruikt.
- Vernaccia – Bekend van Vernaccia di San Gimignano, een frisse, licht aromatische witte wijn.
- Malvasia Bianca – Gebruikt voor witte blends en ook in Vin Santo.
- Cabernet Sauvignon & Merlot – Internationale druiven die vooral in de kuststreek Bolgheri een belangrijke rol spelen in de zogenaamde Super Tuscans.
CHIANTI & CHIANTI CLASSICO
Al sinds de 13e eeuw worden er wijnen gemaakt in Chianti, het gebied tussen Siena en Florence. Tot de jaren ‘70 waren veel Chianti’s simpele rode wijnen, die meer om de decoratieve mandflessen dan om de smaak bekend stonden. Sindsdien is de -opbrengst per hectare verlaagd en zijn veel wijngaarden gemoderniseerd. Tegenwoordig is de kwaliteit van de Chianti’s veel beter dan voorheen.
Sangiovese druif
Chianti's worden gemaakt op basis van de sangiovese-druif. De wijnen worden naar wens aangevuld met de blauwe canaiolo, witte trebbiano en malvasia en internationale druivenrassen als de cabernet sauvignon.
VINO NOBILE DI MONTEPULCIANO
Zo’n 120 km ten zuidoosten ligt Montepulciano. In het gebied rondom dit stadje wordt een uitstekende rode wijn wordt gemaakt. - Deze Vino Nobile de Montepulciano is vol van smaak, met meer alcohol dan Chianti. De wijn bestaat voor minimaal 70% uit sangiovese en moet minstens 2 jaar rijpen om de naam Vino Nobile te mogen dragen. De Riserva van deze wijn moet zelfs minimaal 3 jaar rijpen.
Rosso di Montepulciano
Wijnen van de DOC Rosso di Montepulciano zijn wat lichter van smaak dan de Vino Nobile di Montepulciano. De Vino Nobile di Montepulciano en Rosso di Montepulciano hebben overigens niets te maken met de Montepulciano d'Abruzzo.
VIN SANTO
Echte Toscaanse wijn is ook de Vin Santo (letterlijk 'heilige wijn'). Vin Santo is een amberkleurige dessertwijn van ingedroogde witte trebbiano- en malvasia-druiven, gerijpt in kleine houten vaatjes. De wijn komt in verschillende soorten, van uiterst zoet tot een droge versie, die iets weg heeft van een droge fino sherry. De betere Vin Santo’s hebben een DOC, waarvan er inmiddels meer dan 10 bestaan.
Malvasia en trebbiano worden het meest gebruikt, maar in sommige gebieden zijn pinot blanc, pinot gris, chardonnay en sauvignon blanc toegestaan. Ter afsluiting van de maaltijd dopen de Toscanen vaak cantuccini in een glaasje Vin Santo.
BOLGHERI
Langs de kuststrook van Livorno tot Grosseto investeerden wijnbouwers in de jaren '70 enorm in de aanplant van internationale druivenrassen. In plaats van zich te concentreren op plaatselijke rassen zoals de sangiovese, maakten ze wijnen van internationale druivenrassen. Denk aan cabernet sauvignon, merlot en syrah wijn. Deze wijnen, de zogenaamde Super Tuscans, bleken van superieure kwaliteit en werden al snel wereldwijd bekend!
BRUNELLO DI MONTALCINO
De sangiovese vormt niet alleen de basis van Chianti en Montepulciano, maar ook van de Brunello di Montalcino. Deze volle, rijke rode wijn wordt gemaakt van de brunello-druif, een kloon van de sangiovese.
Na enkele jaren van rijping in grote eiken vaten, heeft de wijn nog jaren flesrijping nodig om een optimale smaak en geur te ontwikkelen. Naast de DOCG Brunello di Montalcino is er ook de Rosso di Montalcino. Deze rijpt minder lang en is iets toegankelijker van karakter.
WIJNHUIZEN IN TOSCANE
Naast deze prachtige wijnstreek zijn er ook geweldigewijnhuizen in Toscane te vinden.
PICCINI
Angiolo Piccini kocht in 1882 zijn eerste wijngaard in Poggibonsi, Toscane, en bouwde snel een sterke reputatie op. Vandaag is Piccini een bekend wijnhuis met meer dan 20 wijnen bij Gall & Gall, geleid door wijnmaker Marco Cerqua.
FRESCOBALDI
oscane staat vaak bovenaan de lijst van favoriete vakantiebestemmingen, dankzij het schitterende landschap, het heerlijke eten en de karaktervolle wijnen uit de streek. Topproducenten als ‘Marchesi de’ Frescobaldi’ leveren hieraan een belangrijke bijdrage.
MAZZEI
Een wijnhuis dat al ruim 600 jaar in handen is van dezelfde familie – dat is Mazzei. Als een van de tien oudste wijnfamilies van Italië én de meest bekroonde producent van chianti classico, speelt Mazzei een belang- rijke rol in de Italiaanse wijnwereld.
TENUTE DEL CERRO
Beleef echte Italiaanse passie – dat is waar Tenute del Cerro voor staat. Met meerdere wijnhuizen in Toscane en Umbrië brengt dit wijnmerk het karakter van de streek tot leven. Ontdek alles over wijnhuis Tenute del Cerro.
MEER LEREN OVER WIJN?
Wijnland Italië is rijk aan mooie wijnstreken. Lees bijvoorbeeld meer over Campanië, Puglia of Sicilië.
Wil je je verdiepen in Italiaanse wijnen? Lees dan meer over de klassiekers, waaronder barolo, montepulciano en brunello di montalcino. Meer leren over Italiaanse inheemse druiven? Ontdek dan bijvoorbeeld nero d'avola, nebbiolo, sangiovese of trebbiano!
Meer lezen
