Spanje
Spanje staat op de 3e plaats van de grootste wijnproducerende landen ter wereld. Er groeien zeer veel verschillende druivenrassen in het land. Dit verklaart waarom het land een geweldig rijk geschakeerd aanbod van wijnen heeft, met zeer verschillende en zeer eigen karakters.
WIJNLAND SPANJE IN HET KORT
- Meeste wijngaarden ter wereld
- 1,1 miljoen hectare aan wijngaarden
- 37 miljoen hectoliter wijn per jaar
- Spanje kent zeer uiteenlopende klimaten, van regenachtig en gematigd in het groene noordwesten tot zeer heet en droog in het zuiden.
- Wijnstreken: Rueda, Rioja, Ribera del Duero, Priorat, Valpenas, La Mancha, Somontano, Navarra, Penedès, Rías Baixas
- Druivenrassen: airén, tempranillo, grenache, godello, macabeo, xarel-lo, mazuelo, graciano
GESCHIEDENIS VAN DE SPAANSE WIJNBOUW
De Spaanse wijnbouw gaat terug tot ver voor het begin van onze jaartelling. Dat blijkt onder meer uit archeologische vondsten van oude amfora’s, waarin sporen van wijn zijn aangetroffen. In de 20ste eeuw raakte Spanje door de Spaanse Burgeroorlog in een politiek en economisch isolement. Hierdoor ontbrak de concurrentie met wijnen uit het buitenland en bestond er geen noodzaak tot kwaliteitsverbetering. Pas in 1975 werd de Spaanse wijnbouw meer en meer gemoderniseerd. In 1986 werd Spanje lid van de EU, wat ook een positief effect had op de Spaanse wijnen.
De meeste boeren maken zelf geen wijn, maar verkopen hun druiven aan wijnhuizen (bodega’s) of coöperaties. Deze vinifiëren de druiven, bottelen de wijn en verkopen die onder hun naam. Door hun omvang hadden de bodega’s genoeg financiële middelen om de wijngaarden opnieuw te beplanten.
DRUIVENRASSEN
De vele druiven die in Spanje verbouwd worden, zijn op enkele internationale variëteiten na allemaal inheems. Maar liefst 70 van die inheemse druivenrassen zijn belangrijk. Dit zijn de topdruiven van Spanje:
Airén
De airén is op zeer grote schaal aangeplant in Spanje, vooral in de regio La Mancha. Nergens ter wereld vindt je zoveel wijngaarden, beplant met maar één druif. De druif overleeft makkelijk hete klimaten en levert heldere en makkelijk doordrinkbare wijnen. De druif smaakt naar citrusfruit, bloemetjes en groene appel en produceert hierdoor een frisse wijn.
Tempranillo
De tempranillo wordt in heel Spanje verbouwd. De druif vormt de basis van de betere Spaanse Rioja's. Daarnaast is bijna een derde van de wijngaarden in de wijnstreek Navarra aangeplant met tempranillo. De druif is relatief neutraal van karakter. Tempranillo’s bevatten weinig zuur en zijn vrij zacht en fruitig van smaak.
Grenache
Grenache, in het Spaans garnacha, is ooit vanuit Spanje in Zuid-Frankrijk terechtgekomen. Nog altijd wordt hij in deze droge, warme, mediterrane streken op grote schaal verbouwd. De grenache resulteert in een alcoholrijke, zwoele, soepele wijn, die echter vrij weinig kleur, zuren en stevigheid heeft.
WIJNSTREKEN
In Spanje is de opbrengst per hectare veel lager om verschillende redenen. De wijngaarden zijn niet zo intensief beplant, omdat er simpelweg genoeg ruimte is om de druiven ruim aan te planten. Toch kent Spanje een aantal bekende en minder bekende juweeltjes van wijnstreken. Maak kennis met de 3 grote wijnregio’s:
Rioja
Rioja, de grootste en belangrijkste wijnstreek van Spanje, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd. De wijngaarden beslaan zo'n 62.000 hectare. Rioja is synoniem voor topkwaliteit en was het eerste wijngebied in Spanje dat de DOC-status (Denominación de Origen Calificada) kreeg, een teken van de uitmuntende wijnen die hier geproduceerd worden.
Rueda
Rueda, een wijnstreek die van oost naar west door de rivier de Duero wordt doorkruist, staat bekend om zijn versterkte wijnen, die herinneren aan de sherry-tradities. Tegenwoordig ligt de focus echter op frisse witte wijnen, met de verdejo als de meest prominente druif. Toch worden versterkte wijnen, zoals Rueda Pálido en Rueda Dorado, nog steeds met zorg geproduceerd in dit veelzijdige gebied.
Ribera Del Duero
Ribera del Duero ligt in het hart van Noord-Spanje, zo'n 120 kilometer ten noorden van Madrid, en is beroemd om zijn wijnen die langs de rivier de Duero worden verbouwd. Tempranillo is de dominante druif in dit gebied, met een indrukwekkende 95% van de wijngaarden beplant met deze druif. Ribera del Duero staat bekend om zijn krachtige wijnen die wereldwijd geliefd zijn.
HET ETIKET
Een etiket van een Spaanse wijn zegt veel over wat erin zit. Onder meer over de kwaliteitsklasse, die volgens een met Frankrijk vergelijkbaar systeem wordt vastgelegd. De Spaanse wijnwet onderscheidt vier kwaliteitsklassen:
- Vino de Mesa en Vino Comarcal: tafelwijn. Er zijn vier elementen op het etiket van tafelwijn: de inhoud, het alcoholgehalte, het land van herkomst en de naam van de producent. De druiven in deze eenvoudige wijnen hebben geen specifieke herkomst.
- Vino de la Tierra: streekwijn. Deze wijnen komen uit een bepaalde streek, dus behalve de vier elementen van tafelwijn mogen streekwijnen ook nog de streek op het etiket vernoemen.
- Denominación de Origen (DO): kwaliteitswijn met herkomstaanduiding. Spanje telt inmiddels meer dan 60 DO-gebieden.
- Denominación de Origen Calificada (DOC): de hoogste klasse. Er zijn slechts 2 DOC-gebieden: Rioja en Priorato. Om ervoor in aanmerking te komen moet een gebied minimaal 10 jaar een DO hebben.
RIJPINGSAANDUIDING
Daarnaast kennen de wijnen een rijpingsaanduiding. Dit is uniek voor Spanje. Hierbij wordt op het etiket aangegeven hoe lang een wijn heeft gerijpt:
- Joven (vroeger ‘Sin Crianza’): joven betekent ‘jong.’ De wijn heeft in dit geval minder dan 6 maanden of in het geheel niet op hout gerijpt. Deze wijnen zijn op jonge leeftijd al op dronk en hoeven niet lang bewaard te worden.
- Crianza: als het om een rode wijn gaat, dan heeft deze minimaal 2 jaar kelderrijping gehad, waarvan minstens 6 maanden op vat. Voor witte wijn en rosé geldt dat deze minstens 1 jaar kelderrijping, waarvan 3 maanden op vat hebben ondergaan.
- Reserva: de rode Reservas hebben minstens 3 jaar kelderrijping gehad, waarvan 1 jaar op vat. Voor witte wijnen en rosé is deze periode korter: minimaal 2 jaar kelderrijping, waarvan 6 maanden op vat.
- Gran Reserva: een rode wijn heeft op z’n minst 5 jaar gerijpt in de kelder van de bodega waarvan 2 jaar op vat. Witte wijnen en rosé mogen dit predikaat na minimaal 4 jaar kelderrijping voeren, mits 6 maanden op vat.
SPAANSE CAVA
Cava is een mousserende wijn uit Spanje, die voornamelijk wordt gemaakt van de druivenrassen macabeo, parellada en xarel·lo. Het wordt geproduceerd volgens de traditionele méthode champenoise, waarbij de wijn een tweede gisting ondergaat in de fles. Cava staat bekend om zijn frisse, fruitige smaak en is zowel in droge als zoetere varianten beschikbaar. Het is een betaalbaar alternatief voor champagne en ideaal voor allerlei gelegenheden!
SPAANSE WIJNHUIZEN
Naast deze prachtige wijnstreken zijn er ook veel geweldige wijnhuizen in Spanje te vinden.
CUNE
In het hart van Rioja, Noord-Spanje, liggen de wijngaarden van Cune – een ambachtelijk wijnhuis met een rijke geschiedenis.
VIÑA SALCEDA
Viña Salceda ligt op een idyllisch landgoed in Rioja Alavesa. Wijntraditie, natuur en gastronomie komen hier samen in een zintuiglijke beleving.
MARQUÉS DE RISCAL
Marqués de Riscal is een van de oudste en meest vernieuwende wijnhuizen in Rioja. Met frisse en elegante wijnen exporteert het huis inmiddels naar meer dan 110 landen.
FAMILIA TORRES
Familia Torres staat voor constante kwaliteit en herkenbaarheid. Niet voor niets twee jaar op rij uitgeroepen tot ‘World’s Most Admired Wine Brand’.
MEER LEREN OVER WIJN?
Nu je alles weet over wijnland Spanje, kunnen we je ook nog heel veel vertellen over andere wijnlanden. Bijvoorbeeld Oostenrijk. En wil je een echte wijnkenner worden? Behalve de airén, tempranillo en grenache, zijn er nog veel meer druivenrassen. Lees al onze andere artikelen over wijn.
Meer lezen
